Hardlopen is gewoon je ene been voor het andere zetten

Soms moet je dingen niet moeilijker maken dan ze zijn. Dat geldt volgens Aart Stigter, Nederlands kampioen op de marathon in 1994, zeker voor het hardlopen. Stigter was naast nationaal kampioen ook drie keer de snelste Nederlander in Rotterdam, maar zijn snelste marathontijd, 2.15.14, liep hij in 1989 in Amsterdam. 

Stigter is net 67 jaar geworden en was ook op master-leeftijd regelmatig de snelste in zijn klasse. Hij oogt inderdaad topfit. Aart leidt momenteel vooral trainers op en geeft clinics. Sinds maart 2022 verzorgt Aart maandelijks op woensdagavond een training voor de Rotterdam Running Ambassadors.

Aart heeft over veel dingen een duidelijke mening. We spreken hem thuis op een prachtige zondagochtend. Naast zijn lange hardloopcarrière is Stigter ook zakelijk succesvol. We zullen horen dat dat geen toeval is. De Marathon in Berlijn is onderweg en Aart's partner Ellen Abbringh is de deur uit voor een rondje hardlopen in de Doornse bossen.


Hoe ben je bij de RRA terechtgekomen? Twee trainers van de RRA, Jasper van Orden en Hans Bartman, deden ooit een trainerscursus bij me. Twee voorbeelden van cursisten die goed oppikten wat ik bedoelde. We hadden gelijk een klik. Een paar jaar later vroegen ze me om maandelijks de RRA te komen trainen. Een club met heel erg enthousiaste lopers. Ik vind het heel erg knap hoe veel zij trainen in combinatie met hun werk, gezin en andere bezigheden.

Hoe ben je als ondernemer begonnen? Ik heb eerst een tijd bij de politie gewerkt als instructeur. Dat was een mooie tijd waarin ik redelijk wat vrijheid had om samen met mijn collega's mijn werktijden zo in te richten dat het werk met lopen gecombineerd kon worden. Na de reorganisatie naar de landelijke politie, 27 jaar geleden, veranderde dat. Er werd iemand boven ons geplaatst die ons ging 'coördineren' en regels ging opstellen over mijn aanwezigheid. Ik had daar geen trek in, en heb een sabbatical genomen. Maar al snel liepen Ellen en ik tegen een kans aan om een bedrijf over te nemen waar we al eens eerder naar gekeken hadden.

Dus toen zijn we een fitcentrum aan de rand van Amerongen begonnen. Ik had weinig met fitness, maar het was een mooie plek aan de rand van het bos. We konden er een sport- en gezondheidscentrum van maken - geen sportschool, geen zware gewichten; brede jongens die langs kwamen wilden geen lid worden. Er kwamen wel nonnen en zwaar gereformeerde dames in lange jurken sporten en daar ben ik nog steeds heel trots op. Vooral de loopgroepen gingen heel snel. Op een gegeven moment hadden we wel 20 trainers voor ons werken. Ellen, met haar marketing-opleiding, gebruikte slim mijn naam. Er kwam een fysio-praktijk bij en al snel ook winkels voor de hardloopschoenen en -kleding, plus het bijbehorende vastgoed.

Ik heb nooit spijt gehad van die stap. Je hebt natuurlijk altijd uitdagingen als ondernemer, zeker als je personeel hebt. Maar als er al eens zo'n moment was, dan hoefde ik alleen maar terug te denken aan de laatste tijd bij de politie.

Ben je een hardlopende ondernemer of een ondernemende hardloper? Daar moet Aart even flink over nadenken. Het antwoord volgt in de vorm van een anekdote: Tja, als je een aantal bedrijven hebt - we hadden er zes - dan wordt het steeds gemakkelijker om er nog wat bij te doen. Ik zag op een gegeven moment kansen in Amsterdam, maar Ellen stelde toen één cruciale vraag: Aart, wil jij nog blijven hardlopen? Het antwoord daarop was toch wel 'ja'. We besloten om niet verder te groeien maar juist dingen te gaan afstoten… dus ja, ik ben een ondernemende hardloper.

Heb je dingen uit het hardlopen geleerd die je ook weer in het ondernemen toepast? Ik denk toch een stuk discipline, en het iets later opgeven dan de gemiddelde mens. Niet te snel denken dat iets niet kan.

Je hebt zo ook veel races gewonnen, in de eindsprint. Wat heb jij dat je dat kan? De wil om iets te bereiken was buitengewoon groot. Dat is met ondernemen hetzelfde. Het is absoluut een mentale kwestie. Mijn partner Ellen heeft dat ook. We zien kansen en we gaan ervoor, ook als anderen twijfelen. Nu wil ik dat niet meer (in het lopen, red), want dat is een niveau van diep gaan waar iets tegenover moet staan. Dat moet in verhouding staan met de beloning. Die beloning kon overigens ook best een 10e plek zijn.

En wat heb je uit het ondernemerschap geleerd over het lopen? Het winnen van een wedstrijd geeft een kick. Het ondernemen doe je samen, dat geeft ook een kick. Maar in teamverband is het wel een ander soort kick. Ik heb ook volleybal gedaan, daar kon ik boos weglopen als iemand zijn best niet deed. Aan de andere kant, ik heb heel goed samengewerkt in mijn team bij de politie, en zeker ook in mijn ondernemingen.

Er is nog een verschil. Als ondernemer kun je heel hard werken, en dat loont zich vaak. Met hardlopen werkt dat anders. Als je een uur extra traint werkt dat op een gegeven moment tegen je, want je hebt je rust nodig. Hardwerkende ondernemers hebben daar soms moeite mee. De ambitie zit ze dan dwars. Mensen hebben in hun bedrijf veel bereikt met hard werken en die denken: dat kan ik met lopen ook. En dat is frustrerend, want dat is helaas niet zo. Je moet rusten om beter te worden en niet geblesseerd te raken.

Heb je zelf last van blessures gehad? Ik was een heel snelle leerling. Ik werd op mijn 24e lid van een atletiekvereniging want ik dacht dat ik aardig kon lopen, en daar lopen natuurlijk ook andere jongens die hard gaan. Ik liep gelijk met de snelste jongens mee en raakte binnen 3 maanden geblesseerd. Dat wilde ik niet meer meemaken, en ik ben daarna heel lang niet meer geblesseerd geweest. Dat heeft te maken met doseren, niet te hard trainen, en het verzorgen van het lichaam. Weet je, 99% van de blessures komt door overbelasting. Ik deed - en doe nog steeds - oefeningen en ik liet me masseren. Het heeft ook met discipline te maken. 

Bier en Chips

De partner van Aart, Ellen Abbringh, komt binnen van het hardlopen en sluit even aan.

Hoe is de RRA anders - of hetzelfde - als andere clubs? De RRA leeft altijd toe naar een bepaald event (de halfjaarlijkse marathon, red.) en dat vind ik heel leuk en motiverend. Ik had al heel snel door: dit is een club met mensen die heel veel houden van lopen, maar er moet ook wel een beetje gekletst kunnen worden. Ik pas de training daar ook op aan - ik begrijp goed dat die mensen het overdag druk hebben en de training ook gebruiken om te ontspannen. Desondanks is iedereen leergierig en ambitieus. Wat me wel heel erg opviel was het consumptiegebruik na afloop van de training. Af en toe best wel zware biertjes en ook nog chips. Dat is geen waardeoordeel, maar ik zie het niet heel vaak na een training.

Stigter bekent tussen neus en lippen door dat hij zelf daar in zijn topsport loopbaan ook wel eens wat heeft laten liggen. Aart's partner Ellen Abbringh, zelf lifestyle coach, is inmiddels aangeschoven en bevestigt lachend een mooi verhaal van Aart over een briefje dat ooit uit zijn broek viel tijdens zijn topsport dagen: een bestelling voor berenklauwen en twee patat.

"Hardlopen is leuk" staat op je auto. Kun je ons vertellen wat er leuk aan is? Hardlopen kan je heel veel geven. Het maakt je hoofd leeg als je het niet te intensief doet. Je kunt meer profijt hebben van een half uurtje hardlopen dan van een hele middag vergaderen. Je denkt meer out of the box. En het algehele welzijn natuurlijk; niet de topsport want dat kan best ongezond zijn. Hardlopen kost relatief weinig tijd, en het kan echt altijd en overal - en iedereen kan het, mits je het toesnijdt op je eigen mogelijkheden. Waar maak je nou mee dat de wereldrecordhouder en een absolute amateur beiden plezier beleven aan hetzelfde evenement, zoals vandaag tijdens de marathon van Berlijn? 

Toen wij met loopgroepen begonnen dacht iedereen dat we toppers gingen begeleiden, maar we zijn juist aan de andere kant van het spectrum begonnen, mensen leren hardlopen.

Aart illustreert zijn betoog met een rouwkaart van één van zijn eerste cursisten, die onlangs op 81-jarige leeftijd overleed. Op de foto, genomen in het bos, staat ze in loopkleding te lachen naar de camera. "Hoeveel heeft lopen wel niet voor haar betekend dat juist deze foto op de kaart staat?"

Als lopen leuk is, hoe kijk je dan tegen de RRA-ers aan met zware banen die ook nog eens verder gaan dan een marathon - Marathon des Sables, Jungfrau, triathlon … is dat nog verstandig? Nou, in het langere loopwerk zit veel meer ontspanning. De druk van een marathon is veel groter, je wilt een tijd lopen. Met een langere loop is die druk er niet. Ellen beaamt dat: “die Jungfrau is helemaal niet zo zwaar, vind ik. Het is wel lang, maar een marathon is zwaarder”. 

Aart vervolgt: Er worden ook veel trails gelopen tegenwoordig. Ook hier word je niet afgerekend op een tijd. Eigenlijk vond ik 42 kilometer al te lang. Maar ik had meer stress van een 1500 meter race - je kunt niets opvangen en je weet van tevoren dat je in de verzuring komt en door de pijngrens heen moet. Je wordt keihard afgerekend op de tijd - twee seconden kunnen het verschil zijn tussen een week blij zijn en een week chagrijnig. Ellen vult aan: "en Aart kon verschrikkelijk chagrijnig zijn!" 

Hoe zie je de ontwikkeling van het hardlopen? In je boek "Hardlopen, mijn leven" voorspel je steeds gekkere trends. Hardlopen is de meest eenvoudige vorm van bewegen. Je hoeft een kind niet te vertellen hoe het hard moet lopen. Je moet er niet te veel over nadenken. Al die methodes om zogenaamd beter te gaan lopen: pose running, chi running, voorvoet- of haklanding, de neusademhaling, … Wij laten al die dingen wel langskomen op ons centrum, maar het gaat uiteindelijk om het hardlopen. Je moet uitkijken dat dat soort dingen niet de overhand krijgt. Je kúnt helemaal geen marathon lopen met neusademhaling - je bent niet voor niets fysiek in staat om door neus én mond adem te halen. Je mag best wel wat aan ademhaling doen, maar het lopen moet het lopen blijven. Ter illustratie: onze fysiotherapiepraktijk heeft het nog nooit zo druk gehad als toen de voorvoet-landing werd geïntroduceerd door de atletiekunie. Dat zegt genoeg. 

Maar je geeft toch wel tips als je iets in een loophouding opmerkt? Ik ben daar heel voorzichtig mee. Er is altijd een reden waarom iemand op een bepaalde manier loopt. In negen van de tien gevallen hoort een manier van lopen bij de anatomie van de persoon. Ik signaleer wél als iemand anders gaat lopen bij vermoeidheid. Er is bijvoorbeeld ook onderzoek dat uitwijst dat het niet uitmaakt of iemand dure of goedkope schoenen heeft. Maar je kunt best wel baat hebben bij schoenen met demping als je een gevoelige achillespees hebt.

Aart's zoon Bas is ook een ondernemer uit het familiebedrijf met eveneens een (familie)talent voor hardlopen. Hij zit net onder de top, en zijn onderneming weerhoudt hem ervan om die laatste stap naar de echte top te maken. 

Wat zou je je zoon aanraden? Blijven ondernemen of vol voor de sport kiezen? Ik heb hem aangeraden het bedrijf te verkopen en een paar jaar topsport te gaan doen, nu het qua leeftijd nog kan. Sterker nog: hij is ermee bezig. 

Het is tijd om af te ronden en een foto te maken. "Je moet het vooral niet te ingewikkeld maken - hardlopen is gewoon je ene been voor het andere zetten", zegt Aart nogmaals voordat we zijn tuin inlopen voor die foto. Hij neemt afscheid bij de deur: "...wat zou Kipchoge gelopen hebben in Berlijn…?”

Links:
https://www.hardlopenisleuk.nl/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Aart_Stigter

24 September 2023 - Jos van Leeuwen en Rob Koenen